روابط رسمی دیپلماتیک بین ایران و آمریکا سالهاست که بدنبال گروگانگیری 52 نفر از اعضای سفارت ایالات متحده در تهران در سال 1979، قطع شده است؛ هر چند که پس از توافق هسته‌ای (برجام) بین جمهوری اسلامی ایران و قدرت‌های جهانی بویژه آمریکا، شرایط تغییر کرده و لغو تحریم‌های جمهوری اسلامی را در پی داشته است اما بسیاری از کارشناسان امور سیاسی معتقدند که هنوز برای ایجاد روابط مجدد دیپلماتیک بین ایالات متحده و ایران، سالها فاصله وجود دارد. به هرحال سرنوشت املاک و مستغلات متعلق به ایران در آمریکا با اندکی تغییر در چشم‌انداز، همچنان در برزخ است.

کریم سجادپور که در بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی درباره ایران مطالعه می‌کند، می‌گوید: «گفتگوهای بیشتر بین ایالات متحده و ایران وجود دارد اما رنجش متوقف نشده است.»

در بالای فهرست اموال و مستغلات دولتی متعلق به ایرانیان، سفارت این کشور در واشنگتن قرار دارد که در دهه 1970 پذیرای مهمانی‌های مجلل «اردشیر زاهدی»، سفیر وقت دولت ایران بوده است. اردشیر زاهدی با دختر شاه ایران ازدواج کرده بود. «قلب من هنوز بخشی از آن است»، آقای زاهدی در مصاحبه‌ای از مونترو سوییس این جمله را بیان کرد و با اشاره به طراحی ساختمان سفارت ایران در واشنگتن در دهه 1960 توسط معماران ایرانی و آمریکایی و تلفیق هنر پارسی و مدرن، گفت: آن عمارت مانند بچه خودم است. روز و شب برای بدست آوردن بودجه و انجام کار آن مبارزه کردم و این یک افتخار بود.

با توجه به دستورالعمل کنوانسیون 1961 وین که بر اساس آن اگر حتی روابط دیپلماتیک بین دو کشور قطع شده باشد، اماکن دیپلماتیک هر کشور باید توسط میزبان به امانت نگهداری و امنیت آن تامین شود. به همین دلیل دفتر نمایندگی‌های خارجی مستقر در وزارت امور خارجه آمریکا، املاک دولتی متعلق به ایران را نگهداری کرده و محوطه سازی و امنیت آن را به عهده دارد حتی چمن کاری آنها را نیز انجام می‌دهد. البته این دفتر با اجاره دادن برخی از این اماکن، اجاره بهای دریافتی از آنها را صرف نگهداری و سایر هزینه‌های مرتبط با این مستغلات می‌کند. شش ملک از ده املاک متعلق به ایران در حال حاضر اجاره داده شده است. 

حداقل هشت ملک از ده مستغلات متعلق به ایران، ارزشی بیش از یک میلیون دلار دارند. با توجه به ارزیابی ممیزان مالیاتی احتمالا این اماکن در بازار آزاد، قیمتی بیش از این خواهند داشت. البته حتی اگر حکومت جمهوری اسلامی مایل به فروش این املاک باشد، باید به یک توافق دیپلماتیک با آمریکا در این زمینه دست پیدا کند.

سفارت سابق ایران مشرف به عمارتی است که دارای 44 اتاق است و قیمت آن در حدود 10 میلیون دلار ارزیابی شده است که درحال حاضر خالی از سکنه است. در این ساختمان آقای زاهدی زندگی و از میهمانان ویژه سفارت نیز پذیرایی می‌کرد. ساختمانی مشابه در گوشه محوطه سفارت وجود دارد که پیش از این دفاتر وابستگان نظامی و آموزشی-فرهنگی سفارت ایران در آنجا قرار داشت. این ساختمان از دهه 1990 با مبلغ نامشخصی به سفیر رومانی اجاره داده شده است. چند مایل دورتر در بتسدا، یک خانواده آلمانی محل سابق اقامت دیپلمات‌های ایرانی را به مبلغ 5500 دلار در ماه در سال 2015 اجاره کردند . این ساختمان دارای یک استخر و دو بار و یک سالن سرگرمی است. جولین کولش پسر خانواده‌ای که این ملک را اجاره کرده‌، می گوید: «این حس جالبیست که در این خانه زندگی می‌کنیم و این احساس متفاوتی از زندگی در خانه‌های آمریکاییست.»

گالری مشهور «ریچارد فیگن و شرکا» که متخصص خرید و فروش نقاشی‌های قدیمی و مدرن اروپایی است، از سال 2002 ساختمان کنسولگری سابق ایران در نیویورک را اجاره کرده و محل دفتر مدیریت خود را در آنجا دایر کرده ‌است. این ساختمان در خیابان 64 بین خیابان‌های مدیسون و پارک قرار دارد. مبلغ اجاره‌بها توسط آقای فیگن از ترس خشم مالک ساختمان، افشا نشده است.

در هیوستون تگزاس، یک عمارت نسبتا جدیدتر با شش ستون در محوطه جلویی آن وجود دارد که یادگار روزهایی است که منافع نفت و انرژی ایران با متحدان خلیج فارسی‌اش، کشورهای حاشیه خلیج فارس، در هم گره خورده بود.

در سان‌فرانسیسکو، یک عمارت دیپلماتیک ایرانی 8700 فوت مربعی به ارزش بیش از 10 میلیون دلار وجود دارد که فقط چند بلاک دورتر از یک پادگان نظامی ارتش آمریکا، در قلب آن منطقه است. آقای زاهدی می‌گوید: «یکبار با هزاران نفر از دانشجویان و دیگر شهروندان ایرانی، طی مراسمی محوطه این ساختمان را پر کردند.

سفارت سابق ایران در واشنگتن در سالهای گذشته برای مراسم عروسی مجلل و دیگر رویدادهای خاص، اجاره داده می‌شد اما امروزه همه پنجره‌ و گچبری‌های زیبای آن و مبلمان شیک این ساختمان پوشش‌بندی شده و استفاده نمی‌شود.

آقای سجادپور از بنیاد کارنگی گفت: سفارت ایران در واشنگتن و دیگر اماکن دیپلماتیک مربوط به این کشور در سراسر ایالات متحده، بعنوان نمادی از نقش متفاوت ایران در روابط خارجی آمریکا در دهه‌های 1960 و 1970 بوده است.

آقای زاهدی و سفیران پیش از ایشان در آمریکا بسیار به سیاستمداران نخبه، بانکداران و ستاره‌های دنیای هنر ایالات متحده نزدیک بودند اما آقای زاهدی می‌گوید پس از انقلاب 1979، ایران از موضع نفوذ فراوان در واشنگتن به قطب مخالف آن تبدیل شد.

با این حال آقای زاهدی می‌گوید که امیدوار به آشتی دو کشور ایران و آمریکاست و تابلویی از سفارت ایران در منزلش در سوییس به یادگار دارد که برای او خاطره‌انگیز است و اضافه می‌کند: «همیشه به اینکه دو کشور می‌توانند به همکاری دست یابند، فکر می‌کنم.»

اردشیر زاهدی آخرین سفیر ایران در ایالات متحده آمریکا می‌گوید: «بله، غم‌انگیز است. من امیدوارم که به زودی همه چیز تغییر کند زیرا من نوری را در انتهای این تونل می‌بینم. انتقام چیز وحشتناکی است و بخشش بسیار زیباست.»