مریم میرزاخانی متولد۱۳ اردیبهشت ۱۳۵۶ در تهران، ریاضیدان ایرانی و استاد دانشگاه استنفورد در شمال کالیفرنیا بود و از کمتر از یک ماه پیش شایعاتی درباره ابتلای وی به نوعی از سرطان پیشرفته منتشر شد. با این حال این شایعات وقتی قوت گرفت که کمتر از یک هفته پیش با انتشار اخباری بستری شدن وی در بیمارستانی در شمال کالیفرنیا تایید شد.
با اینکه خانواده خانم میرزاخانی درباره مراسم خاکسپاری او هنوز اظهار نظر نکرده اند اما برخی منابع نزدیک به دولت ابران از رای زنی برای انتقال جسد وی به ایران خبر میدهند. این درحالی است که وی در زمان حیات موفق نشد برای دخترش روادید ایرانی دریافت کرده و به ایران سفر کند.
مریم میرزاخانی در سال ۲۰۱۴ به خاطر کار بر موضوع «دینامیک و هندسه سطوح ریسمانی و فضاهای پیمانه‌ای آنها» برنده مدال فیلدز شد که بالاترین جایزه در ریاضیات است. وی نخستین زن و نخستین ایرانی برنده مدال فیلدز است.
با این حال در فاصله کوتاهی پس از این موفقیت علمی اخباری درباره محدودیت بازگشت او به ایران و سنگ اندازی دفتر حافظ منافع ایران برای صدور پاسپورت ایرانی برای فرزند خانم میرزاخانی منتشر شد.
لازم به یادآوری است زمینه تحقیقاتی مریم میرزاخانی مشتمل بر نظریه تایشمولر، هندسه هذلولی، نظریه ارگودیک و هندسه هم‌تافته است.
مریم میرزاخانی در دوران تحصیل در دبیرستان فرزانگان تهران، برنده مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی در سال‌های ۱۹۹۴ (هنگ‌کنگ) و ۱۹۹۵ (کانادا) شد و در این سال به عنوان نخستین دانش‌آموز ایرانی جایزه نمره کامل شد. وی نخستین دختری بود که به تیم المپیاد ریاضی ایران راه یافت؛ نخستین دختری بود که در المپیاد ریاضی ایران طلا گرفت؛ نخستین کسی بود که دو سال مدال طلا گرفت و نخستین فردی بود که در آزمون المپیاد ریاضی جهانی نمره کامل گرفت.
خانم میرزاخانی در سال ۱۹۹۹ کارشناسی خود را در رشته ریاضی از دانشگاه شریف و دکترای خود را در سال ۲۰۰۴ از دانشگاه هاروارد به سرپرستی کورتیس مک‌مولن از برندگان مدال فیلدز گرفت.
از مریم میرزاخانی به عنوان یکی از ده ذهنِ جوان برگزیده سال ۲۰۰۵ از سوی نشریه پاپیولار ساینس و ذهن برتر در رشته ریاضیات تجلیل شد.
میرزاخانی برنده جوایزی چون جایزه ستر از انجمن ریاضی آمریکا در سال ۲۰۱۳، جایزه کلی و مدال فیلدز در سال ۲۰۱۴ است.
وی از سپتامبر ۲۰۰۸ در دانشگاه استنفورد استاد دانشگاه و پژوهشگر رشته ریاضیات بود.