این دوره با هشت سال جنگ همراه بود که در طی آن، حکومت محدودیتهای اجتماعی گستردهای را همراه با اعدام های فراوان و سرکوبهای شدید بر جامعه تحمیل کرد.
ایجاد فضای خشن و ضد زن و محدودیت های فراوان برای حضور زنان در جامعه از جمله اقدامات این دوره بود. به طور کلی تا سال ۱۳۷۶ زنان به ندرت در عرصههای عمومی و اجتماعی حضور برجستهای داشتند.
از سال ۱۳۷۶ به بعد، موضوع حضور و حقوق زنان کم وبیش در برخی جلسات داخلی و بینالمللی مطرح شد و موفقیت زنان در دانشگاهها و مراکز علمی و پژوهشی داخل و خارج کشور جلب توجه کرد. این موفقیتها نشاندهنده توانایی و استعدادهای قابل توجه زنان ایرانی است که با وجود محدودیتهای ساختاری، توانستهاند جایگاه علمی و حرفهای خود را در سطح ملی و بینالمللی تثبیت کنند و به الگویی برای نسلهای آینده تبدیل شوند. این در حالیست که با وجود اقدامات و قوانین ضد زن جمهوری اسلامی هنوز هم جامعه زنان ایرانی دستخوش آسیب های فراوان است.
از جمله اقدامات ضد زن در حکومت فاسد جمهوری اسلامی، میتوان به ایجاد گشت ارشاد اشاره کرد که در طول حکومت آخوندها بر ایران، تحت نامها و اشکال مختلف و به بهانه عدم رعایت شئونات اسلامی، همواره باعث ایجاد مزاحمت برای زنان و دختران ایران در اماکن عمومی از جمله خیابانها، دانشگاهها، پارکها و ورزشگاهها شده است. با گذشت زمان و با اعتراض سازمانهای حقوق بشری نه تنها پیشرفتی در این زمینه حاصل نشده، بلکه در سالهای اخیر، با توجه به گسترش شبکههای اجتماعی و انتشار اخبار و فیلم توسط شهروندان، شاهد اقدامات بسیاروحشیانه و ضد انسانی از جانب گشت ارشاد بر علیه دختران و زنان ایرانی بودهایم.
در ۲۲ شهریور ۱۴۰۱، مهسا امینی – با اسم محلی ژینا، دختر ۲۱ ساله کُرد ایرانی، که برای تعطیلات با خانوادهاش به تهران آمده بود، از سوی گشت ارشاد به بهانه بدحجابی دستگیر شد. مهسا در همان روز در اثر ضرب و شتم وحشیانه در بازداشت گشت ارشاد دچار ضربه مغزی شد و به بیمارستان منتقل گردید و چند روز بعد در بیمارستان جان باخت. یک سال بعد، آرمیتا گراوند، دانشآموز هفدهساله ایرانی، در اثر ضرب و شتم نیروهای گشت ارشاد در یکی از ایستگاههای متروی تهران، به کما رفت و چند روز بعد در بیمارستان درگذشت.
در طی دوران حکومت جمهوری اسلامی، جامعه ایران، بارها و بارها، با برگزاری تظاهرات و اعتراضات سراسری خشم خود را نسبت به حاکمیت و سیاست های غلط و خشن و غیرانسانی آن نشان داده اند. قوانین و اقدامات زن ستیز جمهوری اسلامی باعث شده که زنان و دختران ایرانی نقشی برجسته و پیشرو در اعتراضات ضد حکومتی ایفا کنند. پس از قتل حکومتی مهسا ژینا امینی، آتش زیر خاکستر اعتراضات شعله ور شد و نقش پررنگ زنان و دختران ایران در این جنبشها آشکارتر گردید. در این مسیر، بسیاری از زنان و دختران ایرانی دچار آسیب های جسمی فراوان شدند، زندانی شده و تحت شکنجه قرار گرفتند و در نهایت عده ای نیزجان خود را از دست دادند. در این عرصه شیر زنانی چون ندا آقا سلطان، نیکا شاکرمی، سارینا اسماعیلزاده، آیلار حقی، حدیث نجفی و بسیاری دیگر، به نمادی از مقاومت و ایستادگی در برابر ظلم و بیعدالتی تبدیل شدند.
اعتراضات سیاسی و اجتماعی اخیر مردم ایران، به زن، زندگی، آزادی مشهور شد که درواقع بیانگر عدم وجود احترام حکومت استبدادی به زنان، زندگی آزاد، آزادی بیان و اندیشه و قلم است. در سطح بینالمللی، ایرانیان خارج از کشور نیز به اعتراضات پیوسته و با همصدایی با مردم داخل کشور، حمایت خود را از جنبش "زن، زندگی، آزادی" اعلام کردند. این حرکت جهانی نه تنها بهطور شفاف نشان میدهد که زنان ایرانی در پی دستیابی به حقوق برابر و آزادیهای اساسی هستند، بلکه نشاندهنده تحول عمیقی در عرصه اجتماعی و سیاسی ایران است. این همبستگی و اتحاد، بیانگر این است که زنان ایرانی، صرف نظر از تفاوتهای قومی و فرهنگی، برای دستیابی به حقوق خود در سطح داخلی و بینالمللی، نقشی مؤثر و پایدار ایفا میکنند.
جنبش کنونی زنان و دختران در ایران و خارج از کشور نشان میدهد که آینده حضور سیاسی و اجتماعی شان، امری غیر قابل انکار است. زنان ایرانی امروزه نه تنها در پی حقوق برابر در عرصههای اجتماعی و فرهنگی هستند، بلکه به مسائل کلان سیاسی نظیر حفظ تمامیت ارضی ایران و اتحاد ملی برای دستیابی به دموکراسی، حقوق بشر و قانونگرایی توجه دارند و این نوید آینده ای درخشان برای زنان در ایرانی آزاد، آباد و شاد است.
در این مسیر، اعضای جدید کارگروه زنان و کودکان حزب مشروطه ایران (لیبرال دموکرات) با هدف ترویج آگاهی، آموزش و توانمندسازی زنان ایرانی، تلاش دارند نقش مؤثری در حمایت از جنبش زنان ایران ایفا کنند. این گروه بر این باورند که از طریق ایجاد ارتباطات بینالمللی و تقویت این جنبشها، میتوانند گامی مؤثر در جهت تحقق حقوق زنان ایرانی و آزادیهای بنیادی در ایران بردارند.
نویسنده: نگار کرامتی - کارگروه زنان و کودکان حزب مشروطه ایران (لیبرال دمکرات)