باستانشناسان و مسئولان شهرستان مرودشت در همایش «نقش جامعه محلی در توسعه پایدار میراث تختجمشید» اعلام کردند که آلایندههای شیمیایی و تصاعد گازهای آمونیاکی و ترکیبات نیتروژنی حاصل از مجتمع پتروشیمی واقع شده در منطقه تأثیرات مستقیمی بر سنگ نگارههای مجموعه ارزشمند و جهانی پارسه گذاشته و این آلایندهها رشد گلسنگها را شتاب بیشتری بخشیده که اگر ادامه یابد آسیبهای برگشتناپذیری را به دنبال دارد.
اما دغدغه تخریب تختجمشید بر اثر فعالیت پتروشیمی دغدغه تازهای نیست که تنها در این همایش مطرح شده باشد؛ سالهاست که کنشگران میراث فرهنگی، آلایندههای حاصل از یک شرکت پتروشیمی در پیرامون مجموعه تاریخی و جهانی پارسه را تهدیدی جدی برای میراث هخامنشیان میدانند و هشدارهای بسیاری در این زمینه دادهاند.
در حقیقت در سالهای گذشته نیز کارشناسان یکی از مهمترین انگیزههای رخنه گلسنگها بر سنگ نگارههای ۲۵۰۰ ساله مجموعه جهانی پارسه را آلایندههای شیمیایی وابسته به شرکت پتروشیمی همجوار این اثر تاریخی قلمداد کردهاند؛ آلایندههایی که به آرامی روی پوسته سنگها نشسته و با گذشت زمان، موجب نابودی آنها میشود.
پژوهشگران از رخنه این عوامل بیولوژیکی (گلسنگها) به عنوان مرگ خاموش یگانهترین و بیهمتاترین یادمان ملی و جهانی ایران نام میبرند.
با این حال این پتروشیمی که در دامنه کوهی در مسیر این کلانشهر به سمت مرودشت قرار دارد و وجود ارتفاعات در یک سمت آن باعث شده آلایندگیهای ناشی از این مجموعه به سمت مجموعه جهانی تخت جمشید روانه شود همچنان در جای خود ایستاده و زیر بار طرحهای مطالعاتی و آسیبشناسی پایگاه میراثفرهنگی نمیرود.
البته شرکت پتروشیمی یاد شده نه قصد جابهجایی دارد و نه با وجود هشدارهای بسیار در خصوص اثرات نامطلوب فعالیتهایش بر تخت جمشید تلاشی برای حل این دغدغه میکند.
آلایندههای شیمیایی رها شده در هوا از سوی این شرکت پتروشیمی و رطوبت حاصل از بارانهای اسیدی، بدترین و زیانآورترین آسیب به سنگ نگارههای پارسه است و این تأثیرات مخرب میراث تاریخی تختجمشید که نه تنها در ایران بلکه در جهان دوستداران بسیاری دارد را تهدید میکند؛ لذا باید تمهیدات لازم هر چه سریعتر اتخاذ و بر اساس مطالعات علمی برای حل این دغدغه چارهاندیشی شود.