جو اسکاربرا در شبکه MSNBC مدعی شد ترامپ سه بار از یکی از مشاوران سیاستخارجی پرسیده است که اگر سلاح هستهای داریم، چرا نمیتوانیم از آن استفاده کنیم؟
البته بعدایکی از سخنگویان ترامپ منکر این واقعه شد.
یک دلیل: بهگفتۀ انجمن بینالمللی فیزیکدانان حامی جلوگیری از جنگ هستهای(IPPNW)، انفجار تنها صد کلاهک هستهای که در حال حاضر حدود پانزدههزار کلاهک روی سیارۀ زمین وجود دارد، میتواند دومیلیارد نفر را بکشد.
با این حال در کارزار انتخابات ریاستجمهوری، امریکا با قدرت تکنفری روبهرو بوده که این قدرت به او سپرده میشود: انگشتان چه کسی روی دکمه باشد؟آیا ترامپ شایسته آن است؟ آیا هیلاری راست می گوید؟
جهت اطلاع از واقعیت باید عرض کنم که دکمهای در کار نیست.البته یک کیف هست. کیفی که همهجا دنبال رئیسجمهور میرود. در هواپیمای ایر فورس وان، زمین گلف، آسانسورها و... .
داخل این کیف، دستورالعمل اجرای جنگ هستهای است. واقعا نحوۀ انجام چنین جنگی داخل آن چمدان است. چمدانی از جنس آلومینیوم که بیست کیلو وزن دارد، روکشش تمامچرم است و از خانوادۀ آن کیفهای بادوام و نفوذناپذیری است که بهصورت سفارشی برای ارل هلیبرتن میساختند.
ارل هلیبرتن بدنام... مهندس میادین نفتی و بنیانگذار شرکت هلیبرتن که بهخاطر ارتباط با دیک چنی، جنگ عراق و نشت نفتی در دیپواتر هاریزون(خلیج مکزیک) بدنام شده است.
حمل این کیف بهصورت مشترک بر عهدۀ پنج دستیار نظامی است که هرکدام از یک شاخۀ نیروهای مسلح ایالات متحده انتخاب شدهاند. دستورالعمل داخل کیف شبیه مِنوی رستورانهاست. اما بهجای انتخاب غذاهای ژاپنی یا تایلندی که هرکدام با شمارهای مشخص شده باشند، رئیسجمهور میتواند شهرها یا تأسیسات نظامی در مثلاً روسیه یا چین، ایران یا کره شمالی و یا هر یک از اهداف از قبل تعیین شده را برای حمله انتخاب کند.
شرکت زیرو هلیبرتن این کیفهای موسوم به «فوتبال» را میساخته است؛ اما وضع «فوتبال» فعلی روشن نیست.
کاخ سفید که دربارۀ مسائل مربوط به فوتبال! نظر نمیدهد! چندتایی از این کیفها را هشت سال پیش خریداری کرد و پس از آن سفارش جدید نداده است.
زیرو هلیبرتن کیفهایی را بهعنوان لوازم صحنه در اختیار تهیهکنندگان سریال «۲۴» و فیلم «True Lies» آرنولد شوارتزنگر قرار داد. در هر دو فیلم، سلاحهای هستهای با سهولتی دلهرهآور منفجر میشوند. از ابتدای عصر هستهای، این تصویر را بارهاوبارها دیدهایم. در فرهنگ عامیانه، سلاحهای هستهای با کلید، دکمه و در بتمن 2012(شوالیۀ تاریکی برمیخیزد)با ساعتهای شمارش معکوس منفجر میشوند.
ماجرا در واقعیت قدری پیچیدهتر، اما به همین هولناکی است. رئیسجمهور برای صدور اجازۀ حمله از کارتی حاوی کُدهای تأیید استفاده میکند که در حالت ایدهآل نزد خود اوست.
به آن چمدانْ «فوتبال» و به این کارت «بیسکویت» میگویند.
جالب استبدانید که جیمی کارتر یک بار بیسکویت را بهاشتباه به خشکشویی فرستاد.
گفته میشود بیل کلینتون هم بیسکویت را یک بار جا گذاشت و تا چند ماه به هیچکس نگفت.
پس از سوءقصد به جان رونالد ریگان، پرسنل بیمارستان کتوشلوار او را بُریدند و از تنش درآوردند و بیسکویت روی زمین افتاد. بعداً FBI آن را بهعنوان شواهد حادثه برداشت و در ابتدا از بازگرداندن آن به ارتش خودداری میکرد.
در دیدار تاریخی اوباما از هیروشیما در ماه می 2016، یعنی اولین دیدار یکی از رؤسایجمهور امریکا در مقام ریاستجمهوری از جایی که ۷۱ سال پیش ۱۶۰هزار ژاپنی در اولین استفادۀ نظامی از سلاح هستهای کشته یا مجروح شدند، لابد بیسکویت در جیب بغل کت رییس جمهور اوباما بوده است.
وقتی که پرزیدنت اوباما میگفت: «مسؤولیت مشترک همۀ ما آن است که با تاریخ چشمدرچشم شویم و بپرسیم باید چه تغییری در کارمان دهیم تا از بروز دوبارۀ چنین رنجی جلوگیری کنیم؟»
همین حالا قدری بیش از نُهصد کلاهک هستهای در اختیار رئیسجمهور است که در سرتاسر کرۀ زمین روی «پیشرانها»ی مختلف نصب شدهاند. تعدادی روی موشکهاییاند که در عمق زمین در مونتانا، داکوتای شمالی، وایومینگ، نبراسکا و کلرادو قرار دارند. تعدادی را زیردریاییها حمل میکنند که مشغول گشتزنی در اقیانوس اطلس شمالی و غرب اقیانوسیهاند. بقیه هم در میزوری، داکوتای شمالی، بلژیک، آلمان، ایتالیا، هلند و ترکیه آمادۀ بارگیری در بمبافکنها هستند.
برخی از این کلاهکها میتوانند ظرف چند دقیقه پس از دستور رئیسجمهور پرتاب شوند، در نیمساعت به هر نقطۀ دنیا برسند و انفجاری بیست برابر بزرگتر از رخداد هیروشیما به پا کنند. و البته وحشتناکتر اینکه رئیسجمهور میتواند بدون مشورت کنگره و بدون بررسی دیوان عالی، دستور این کار را بدهد.
چندی پیش دیان فینشتین (سناتور ایالت کالیفرنیا) پس از جلسۀ مربوط به طرحهای توسعۀ نوعی موشک کروز هستهای جدید که ممکن است بیستمیلیارد دلار هزینه داشته باشد، به وبسایت فصلنامۀ کنگره گفت: «هرچه مدت حضورم در سنا طولانیتر میشود، بیشتر میترسم. امریکا دو نفر را نامزد کرده است که میراثدار این منتهیالیه قدرت تسلیحاتی شوند. که اگر کسی مرتکب خطایی بزرگ شود. یک نفر و تنها یک نفر، آن هم رئیسجمهور، مسئول است. کافی است خطا کند و خدا میداند، شاید آخرالزمان به پا شود.»
برندۀ انتخابات همچنین میراثدار تاریخچهای دلهرهآور از راهرفتن روی لبۀ تیغ هم خواهد بود.
* در سال ۱۹۶۱، یکی از بمبافکنهای بی-۵۲ روی خاک ایالت کارولینای شمالی دچار نقص فنی شد و دو کلاهک به زمین افتادند که قدرت بالقوۀ انفجار هریک دویست برابر هیروشیما بود.
* در سال ۱۹۷۹، به برژینسکی (مشاور امنیت ملی کارتر) گفتند که اتحاد جماهیر شوروی صدها موشک رها کرده است. یک دقیقه پیش از تماس او با رئیسجمهور برای هماهنگکردن پاسخ کوبنده، گفتند که ارتش برداشت نادرستی از مانوری تمرینی داشته است.
* در سالهای ۱۹۸۳ و ۱۹۹۵، تنها چند دقیقه مانده بود تا مسکو بهخاطر هشدار نادرست دست به انتقام بزند: یکی از هشدارها بهخاطر بازتاب نور خورشید در ابرها بود و دیگری بهواسطۀ یکی از راکتهای تحقیقاتی ناسا.
* در سال ۲۰۰۷، شش کلاهک بهاشتباه در پروازی از داکوتای شمالی به لوئیزیانا گذاشته شدند، بدون آنکه کسی بفهمد سلاحهای هستهای در قلمرو هوایی ایالات متحدهاند.
* در سال ۲۰۱۲، یک راهب کاتولیک ۸۲ ساله و دو فعال صلحطلب همکارش بهسادگی به یکی از انبارهای تسلیحات شرق ایالت تنسی نفوذ کردند. این انبار موسوم به Fort Knox احتمالاً میزبان بزرگترین ذخایر اورانیوم قابل انفجار دنیاست.
* در ماه مارچ همین امسال هم، چهارده هوانورد پایگاهی در وایومینگ که موشکهای هستهای را مدیریت میکند، بهخاطر مصرف غیرقانونی مواد مخدر از کار معلق شدند.
اوباما در اولین سخنرانیاش پس از تصدی مقام ریاستجمهوری در سال ۲۰۰۹ گفت بشریت باید به دنبال «صلح و امنیت در دنیایی عاری از تسلیحات هستهای» باشد. اکنون بهگفته مرکز مطالعات عدم اشاعۀ تسلیحات هستهای جیمز مارتین، آماده میشویم که ظرف سی سال آینده یکهزارمیلیارد دلار برای مدرنسازی زرادخانۀ ایالات متحده خرج کنیم و این زرادخانه را تا دهۀ ۲۰۸۰ عملیاتی نگه داریم.
و ساعت آخرالزمان(Doomsday Clock)، آن تخمین نمادین از زمان وقوع مصیبتی جهانی، از سال ۲۰۱۰ تاکنون به نیمهشب نزدیکتر شده است. در سال ۲۰۱۰ شش دقیقه با نیمهشب فاصله داشت. در سال ۲۰۱۲، بولتن دانشمندان اتمی ساعت را پنج دقیقه به نیمهشب تنظیم کرد و پارسال، سه دقیقه به نیمهشب.
تیکتاک. تیکتاک.
اگر ترامپ انتخاب شود چطور؟ یا کلینتون؟
در جواب کلینتون که گفته بود رقیبش با طعمه یک توییت به دام میافتد، ترامپ هم گفت: «من یکی از بهترین خُلقوخوها را دارم: خُلقوخوی برندهشدن.»
کره شمالی در ماه ژانویه یک بمب هستهای آزمایش کرد و شاید در حال آمادهسازی بمبی دیگر باشد.
نیروهای نظامی در حال تجمع در امتداد مرزهای اروپا با روسیهاند که پس از الحاق جزیره کریمه به خاک خود در سال ۲۰۱۴، قوای مجهز به سلاح هستهای را آمادهباش کرده است.
در ماه می، ناتو بهرهبرداری از یک سامانه دفاع موشکی امریکایی در رومانی، یعنی دقیقاً آن سوی دریای سیاه، را آغاز کرد.
بنا به اسنادی که بهدست مجلۀ یو.اس.ای تودی رسیده است، در بازۀ ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴، «ادارۀ ملی امنیت هستهای» نوزده بار هک شده است.
در فاصله سالهای 2012 تا 2015، ۲۷۰۰ مورد قاچاق غیرقانونی مواد پرتوزا در دنیا رُخ داده است که اتفاقا سهم ایرانیها هم در آن کم نبوده است.
ویلیام پری (وزیر دفاع سابق ایالات متحده) در مدت خدمت خود که تقریبا بیست سال پیش خاتمه یافت، شاهد سه هشدار غلط بوده است؛ بااینحال، اخیرا در مراسم شام با خبرنگاران در واشنگتن گفت: «امروز احتمال وقوع فاجعۀ هستهای بیشتر از دوران جنگ سرد است.»
وی گفت احتمال تصادف یا محاسبۀ نادرست وجود داردیا تهدید تروریسم هستهای یا تنش میان هند و پاکستان.
دوباره باید گفت: ترسناکترین نکته دربارۀ فوتبال و بیسکویت همانا وجود اینهاست. این نظر ریچارد مکسورلی فقید بود، آن کشیش یسوعی و فعال صلحطلب که روزگاری گفته بود سلاحهای هستهای پدر همۀ مناقشات هستند: وسایلی که حتی اگر منفجرشان هم نکنیم، آسیبزنندهاند.
او نوشته است: «امروزه ریشۀ خشونت در جامعهمان آن است که قصد استفاده از تسلیحات هستهای را داریم. همین که این را قبول کردهایم، مابقی شرهای جامعه در مقایسه با آن رنگ میبازند.»
شاید ذهنمان سراغ پهپادهای مسلح برود، تفنگهای تهاجمی، خشونت علیه زنان، علیه پلیس، علیه معترضان.
حالا و در حالی که تنها چند روز تا انتخابات هشتم نوامبر باقی مانده با خودم سخنرانی های ترامپ را مرور میکنم. آنجا که ترامپ در تجمع هوادارانش گفت: «پس اگر دیدید کسی آماده شده که به شما گوجه پرتاب کند، پدرش را در بیاورید. باشه؟» و گفت: «جدی گفتم.»
میبینم شاید از «بیسکویت» و «فوتبال» فقط یکی در دنیا باشد؛ شاید آدم های عاقل هنوز آنقدر باشند که نخواهند این دو در اختیار کسی باشد که حتی جنبه پرت کرده گوجه فرنگی را هم به سوی خود ندارد! ولی ماشه ها و دکمهها همهجا هستند و انگشتها... انگشتها که گاه از مغزهای متحجر، متعصب و مغرض فرمان میگیرند.