یادبودنامه یکصدمین سالگرد نشریه «توفیق» منتشر شد
به روز شده در      سه شنبه 9 خرداد 1402     -   Tuesday May 30 2023

به مناسبت گرامی داشت یکصدمین سالگرد «توفیق»، کهنسال ترین نشریه طنز ایران، یادبودنامه ای در 20 می 2023 (30 اردیبهشت 1402) منتشر و بلافاصله در سراسر جهان به توزیع آن همّت گماشته شد. یکی از هواداران توفیق با اعلام این خبر در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «روزنامه توفیق در طی سالها، فراز و نشیب بسیاری را طی کرد. نخستین شماره این نشریه در ۳۰ اردیبهشت سال ۱۳۰۲ توسط شادروان حسین توفیق منتشر و سرانجام در تیر ماه ۱۳۵۰ توقیف و برای همیشه تعطیل شد.»
تبلیغات در خبرگزاری ایرانشهر
HEIDARI SAMAN
او در پست اینستاگرام خود نوشت:« چندین سال است که با دکتر عباس توفیق آشنا شده ام و  از ماه ها قبل پیشنهاد انتشار شماره یادبود یکصدمین سال انتشار توفیق را با اشخاص گوناگون  از جمله من در میان گذاشت و  با مسرت به جمع همکاران این شماره پیوستم و با ارتباط با استاد بیژن اسدی پور و خود دکتر توفیق ، کارهای گرافیکی نشریه را پیش بردیم.»
وی تصاویری از گلچین تلاش و ارتباط چندماهه خود را از بین صدها تصویری انتخاب شده که فرایند اجرایی کار را نشان می دهد، پست کرده است. به گفته وی، طرح هایی که بارها عوض شد تا طرح روی جلد نهایی به همراه دیگر بخش های مجله نهایی و تکمیل شود . 
او در ادامه این پست نوشته است:«همکاری در تهیه این شماره ماندگار از نشریه کهنسال و نامدار توفیق برایم تجربه دلچسبی بود» .
گفتنی است که ۳۱ اردیبهشت سالروز تولد دکتر عباس توفیق می باشد. وی تنها بازمانده از سه برادر توفیق است که سالها این نشریه را منتشر می کردند . عمرش دراز باد که با تلاش و کوشش وی این شماره از نشریه منتشر گردید
 
هفته‌نامهٔ فکاهی و طنزآمیز توفیق با حدود نیم قرن فعالیت از سال ۱۳۰۲ تا ۱۳۵۰ خورشیدی در شب‌های جمعه منتشر می‌شد، شعار این نشریه این بود: «همشهری! شب جمعه دو کار یادت نره: دوم خریدن مجلهٔ توفیق!».
نخستین شمارهٔ توفیق در ۳۰ اردیبهشت ماه سال ۱۳۰۲ منتشر شد و انتشار آن در سه دورهٔ ناپیوسته ادامه یافت. دورهٔ نخست از ۱۳۰۲ تا ۱۳۱۸ به مدیریت حسین توفیق بود که با درگذشت وی در ۱۳۱۸ به پایان رسید. توفیق در اوایل این دوره، نشریه‌ای نیمه‌فکاهی و نیمه‌جدّی بود. از اواسط سال پنجم، با کسب امتیاز چاپ کاریکاتور در آن، بیشتر صورت فکاهی گرفت و پس از مدتی از سال ۱۳۱۱ کاملاً ادبی شد.
پس از مرگ حسین توفیق، مجلهٔ توفیق دچار توقف شد و بالاخره از ۱۳۱۹ با مدیریت فرزندش، محمدعلی توفیق، دورهٔ دوم توفیق آغاز شد و تا کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ ادامه یافت. در این دوره، پس از شهریور سال ۱۳۲۰، با حاکم بودن فضای بازِ سیاسی و رهایی مطبوعات از اختناق همراه بود. ازاین‌رو، مطالب توفیق، با حفظ روش فکاهی و طنزآمیز خود، همانند اغلب جراید دیگر، سیاسی و انتقادی شد.
دلایل توقیف متعدد بود از جمله در اسناد سال‌های ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵ آمده‌است که فرمانداری نظامی مندرجات نشریهٔ توفیق را خلاف مصالح کشور و سیاست دولت تشخیص داده و دستور توقیف آن را به شهربانی کل کشور صادر کرده‌است. موضوع اصلی توفیق انتقاد از عملکرد نخست‌وزیران بود و برای آنان نام‌های طنزآمیز می‌ساخت.
برادران توفیق، حسن، حسین و عباس توفیق که در دورهٔ دوم توفیق کاریکاتوریست، نویسنده، شاعر و سردبیر و در سال‌های آخر آن دوره گردانندگان اصلی تحریریهٔ توفیق بودند در ۲۹ اسفند ۱۳۳۶ روزنامه‌ای فکاهی و طنز آمیز را به نام «فکاهی» منتشر کردند که به شدت مورد استقبال مردم قرار گرفت. انتشار این دورهٔ پرسروصدای توفیق در زیر فشار شدید سانسور و با توقیف‌های مکرر تا سال ۱۳۵۰ شمسی ادامه یافت.
توفیق در دورهٔ سوم انتشار بسیار موفقیت‌آمیز خود و با انتقادات صریح و اساسی بسیار محکم و بی‌پروا ولی شیرین، رونقی بسی بیشتر از دههٔ ۱۳۲۰ هـ. ش یافت. سرمقاله‌ها با امضای «کاکاتوفیق»، و دیگر مطالب آن با انتقادی طنزآمیز به اوضاع اجتماعی چون گرانی و بیکاری، بی‌عدالتی، فقر، عدم مساوات و مانند اینها بود، و انتقاداتی بسیار قوی‌تر و شیرین‌تر، از هیئت حاکمه، نخست‌وزیران، وزرا و نمایندگان مجلس شورای ملی و سنا.
دکتر محمد مصدق از آن به‌عنوان بهترین مجله یاد کرده، و محمدعلی جمال‌زاده نیز آن را در حکم آیینه‌ای دانسته که در آن چهرهٔ عامیانهٔ معشوقه‌اش (زبان فارسی) را می‌یابد.
دورهٔ کامل توفیق در کتابخانهٔ مرکزی دانشگاه تهران، تماشاگه مطبوعات، کتابخانهٔ ملی وزارت فرهنگ و ارشاد، کتابخانهٔ مجلس، و خانهٔ مطبوعات در تبریز نگهداری می‌شود.
 
لازم به ذکر است، «یادبود نامه نشریه توفیق» هم اکنون در لس آنجلس موجود می باشد و توسط شرکت کتاب به نشانی اینترنتی www.ketab.com پخش و به فروش می رسد. 
 
بیشتر بخوانید.....
تبلیغات
HEIDARI SAMAN
دکتر کامران یدیدی
خبرگزاری ایرانشهر در شبکه های اجتماعی
کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت مربوطه به خبرگزاری ایرانشهر می باشد
Iranshahr News Agency Copyright ©