تا ۷ اکتبر ۲۰۲۳، جمهوری اسلامی موفق شده بود اسرائیل را در یک «حلقه آتش» با هفت جبهه محاصره کند: غزه، لبنان، سوریه، عراق، کرانه باختری، یمن و خود ایران. همچنین در مقابل سعودی‌ها و دیگر دشمنان سنی‌مذهب نیز توانسته بود مکرراً در کشورهای مختلف دست بالا را پیدا کند. این ساختار به ایران اجازه داده بود که بدون هیچ تهدیدی علیه خاک خود، از چندین جبهه اسرائیل را دچار فرسایش نماید.

در حالی که موساد طی ۲۵ سال موفقیت‌های چشمگیری داشت، جمهوری اسلامی در این مدت توانسته بود اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد غنی‌سازی کند – یعنی فقط چند هفته با داشتن بمب اتمی فاصله داشت. این حجم در ۲۰ ماه اخیر بیشتر هم شده بود.

برخلاف عراق ۱۹۸۱ یا سوریه ۲۰۰۷، جمهوری اسلامی برنامه هسته‌ای‌اش را در ده‌ها سایت در سراسر کشور پراکنده کرده بود – بعضی از آن‌ها در کوه‌ها و تقریبا غیرقابل نفوذ برای بمب‌های اسرائیلی.

این حکومت همچنین زرادخانه عظیمی از موشک‌های بالستیک داشت – بین ۲٬۰۰۰ تا ۳٬۰۰۰ موشک که توانایی آسیب جدی به اسرائیل را داشتند. پدافند این سیستم‌ها در نقاط مختلف ایران پراکنده بود، به‌طوری که پاسخ به آن‌ها بسیار دشوار بود.

 

جنگ ۱۲ روزه چه تغییری ایجاد کرد؟

پیش از این ۱۲ روز، اسرائیل حماس و حزب‌الله را سرکوب کرده و به فروپاشی رژیم اسد در سوریه کمک کرده بود. اما آنچه در این جنگ رخ داد، پیامی بود به همه نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی ایران که رهبرشان شکست خورده است.

چرا این گروه‌ها باید در آینده به جنگ با اسرائیل فکر کنند، وقتی رهبرشان نتوانست با اسرائیل مقابله کند؟

برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی به‌طور کامل نابود نشد، اما حداقل دو سال عقب افتاد – و احتمالاً تا حدی آسیب دیده که احیای مجدد آن دشوار باشد.

اسرائیل فقط یک سایت را نزد – ده‌ها سایت را هدف قرار داد. همین موفقیت باعث شد که رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، وارد عمل شود و سایت فردو را نیز نابود کند.

تهدید هسته‌ای ایران بزرگ‌ترین تهدید موجودیتی اسرائیل از زمان جنگ ۱۹۴۸ بود – و اکنون اورشلیم آن را از میان برداشته است.

 

موفقیت در دفاع موشکی و حملات دقیق

هرچند همه موشک‌ها نابود نشدند، اما اسرائیل حدود دو سوم از پرتابگرها را از بین برد و ظرفیت ایران را از شلیک ۵۰۰ موشک در هر موج، به کمتر از ۱۰ رساند.

در دفاع،جمهوری اسلامی ایران حدود ۵۰۰ موشک بالستیک به اسرائیل شلیک کرد؛ اما فقط ۲۹ اسرائیلی کشته شدند. در حالی‌که ارتش تخمین زده بود که صدها نفر کشته خواهند شد.

بسیاری گمان می‌کنند این دفاع با سامانه گنبد آهنین (Iron Dome) انجام شده، اما آن سامانه برای راکت‌های ساده حماس و حزب‌الله ساخته شده است. در اینجا، سامانه پیشرفته «پیکان ۳» (Arrow 3) وارد عمل شد که موشک‌ها را در لایه‌های بالای جو منهدم می کرد. همین پیشرفت دفاعی می‌تواند راهبردهای جمهوری اسلامی ایران و دیگر دشمنان را در آینده تغییر دهد.

 

نفوذ در دل تهران و از بین بردن فرماندهان ارشد

در جنگ ۱۹۶۷، اسرائیل فقط با سربازان و تانک‌ها می‌جنگید. در این جنگ، ۹ نفر از ۱۳ فرمانده ارشد ایرانی کشته شدند و اسرائیل به اعماق ساختار امنیتی تهران نفوذ کرد. همین نفوذ می‌تواند راهبرد کلی ایران را در تقابل با اسرائیل به‌کلی تغییر دهد.

 

نتیجه‌گیری

در مجموع، طی تنها ۱۲ روز، اسرائیل شاید پیچیده‌ترین ساختار تهدیدی که تاکنون با آن روبرو بوده را از بین برد – و با یک ضربه قاطع، به تمام دشمنان منطقه هشدار داد که دیگر اهل مدارا نیست و هر کسی که قصد آسیب به اسرائیل را داشته باشد، باید آماده پرداخت بالاترین هزینه‌ها باشد.

 

نویسنده مقاله: یوناح جرمی باب- 24 ژوئن 2025

 

منبع: جروزالم پست