ترجمه - امیر رنجبر:
مهندس فرزاد رایقانی
مهندس رایقانی در یکی از ایستگاههای کاری و در کنار یک چاپگر سهبعدی پیشرفته مدل دقیقی از مغز انسان را در دست دارد که توسط پرینتر 3D مرکز طراحی و ساخت «شریدان» تهیه شده است. «فرزاد رایقانی» بنیانگذار آزمایشگاه مهندسی شریدان در کاناداست که آموزش دانشپذیران رشتههای مهندسی را بر عهده دارد. او میگوید، در چند روز آتی، چاپگر سهبعدی این مرکز کار ترسیم و چاپ آناتومی کامل و بسیار دقیق قلب انسان را نیز به پایان خواهد رساند.
مهندس رایقانی یکی از حدود پنجاههزار ایرانیالاصل مقیم کاناداست که بهعنوان عضوی از جامعه مهندسان ایرانیتبار این کشور در تغییر شیوههای مهندسی مدرن در کانادا پیشگام است؛ آنان به خوبی توانستهاند در کالجها و دانشگاههای تورنتو پیشتاز پژوهشها و فعالیتهای دانش مهندسی باشند.
فرزاد رایقانی مفتخر است که در سال 2008 و در میان بحران اقتصادی جهانی آن سال که یکی از بدترین رکودهای مالی تاریخ اقتصاد دنیا بود، توانست بودجه راهاندازی مرکز آموزش مهندسی شریدان را تامین کرده و این لابراتوار را تاسیس کند و اکنون پس از گذشت حدود یک دهه، یکی از موفقترین و مجهزترین مراکز پژوهشی مهندسی در آمریکای شمالی است. در سال 2012 تعدادی از پیشرفتهترین چاپگرهای سهبعدی و دستگاه های روباتیک به این مجموعه اضافه شد که برای آموزش نسل آینده مهندسان در کانادا کاربرد دارد. مهندس رایقانی نام این مجموعه را به شوخی «زمین بازی» گذاشته است و میگوید، «در این واحد آموزشی دانشپژوهان یاد میگیرند که مهندسی یک تمرین نظری نیست بلکه رویکردی عملی برای یافتن راه حل مسایل است.»؛ مهندس رایقانی اضافه می کند: «در ایران، مهندسان ما خیلی عملگرا کار میکنند و بسیار ساختارشکنانه همه چارچوبها و رویهها را در مینوردند زیرا تحت سلطه یک حکومت سرکوبگر (جمهوری اسلامی) زندگی و رشد میکنند و ساختارشکنی و عبور از موانع بوجود آمده در آنجا بسیار حیاتی است. سختیهای موجود در ایران از طرفی باعث ارتقای جوانان ما شده است، درست مانند اینکه تا مشکلی نباشد، شما مجبور به حل آن نیستید؛ اما در آمریکای شمالی کودکان و نوجوانان بدلیل کمبود مشکلات، فرصت چندانی برای رفع آنها نمییابند. ما در مرکز آموزشی پردیس دانشگاه برامپتون شریدان، دانشپذیران را با فرهنگ امید به حل مسایل آشنا میکنیم. تمرینها و مواد آموزشی در نظر گرفته شده گاه به شکل یک بازی هستند مانند مسابقه روباتها در زمین بازی که به دانشپژوهان کمک میکند تا مشکلات بوجود آمده را برای به پیروزی رسیدن مرتفع کنند.» مهندس فرزاد رایقانی در پایان میافزاید: «فعالیت این لابراتوار نه تنها به ارتقای سطح دانش مهندسان جوان کمک میکند بلکه باعث رونق کسب و کار صاحبان مشاغل و صنعتگران منطقه نیز شده است.»
مهندس جمیل مردوخی
برج مخابراتی CN در دانتان شهر تورونتو کانادا یکی از مشهورترین و بلندترین سازههای مهندسی عمران و معماری جهان است اما شاید کمتر کسی بداند که نماد نخستین نوآوریهای مهندسان ایرانی تبار کاناداست. مهندس ناظر ساخت این برج 1815.3 فوتی (553.3 متر) در سال 1973 یک جوان 26 ساله تازهوارد ایرانی در کانادا بود، «مهندس جمیل مردوخی».
جمیل که از کردهای ایرانیتبار مقیم کاناداست، در آن زمان مسئولیت ساخت سازهای را بر عهده داشت که نخستین برج مخابراتی بلندمرتبه در جهان بود و پیش از آن هیچ نمونهای از آن در دنیا بنا نشده بود. تیم خدمه ساخت برج سیان اعم از کارگران و مهندسین، 24 ساعته در پنج روز هفته مشغول کار بر روی این سازه بودند. سختترین کارهای پیشگامانه در زمینههایی همچون برافرازی پایهها، بالا بردن قلاب و طاقچهها، قالببندی دایم و موقت، بتونریزی و بالاخره پشتیبانی از ساخت یک اسکایپاد (کلاهک بالایی برج) هفت طبقه در انتهای بالاترین نقطه برج، اوج دشواری در بنای این سازه را به رخ میکشید.
اکنون و پس از گذشت چهار دهه از ساخت برج CN تورونتو، مهندس جمیل مردوخی مدیر شرکت مهندسین مشاور NCK و رییس بخش مهندسی و نگهداری برج سیان هنوز بدنبال حل مشکلات احتمالی این سازه است و داده و گزارشهای مربوط به برج را بررسی میکند بویژه پس از هر زمینلرزه و یا توفان و گردبادهای تهدیدکننده زیرا اوست که درک عمیقی از تاریخچه و ساخت و ساز برج مخابراتی سیان دارد.
خاطرهانگیزترین لحظات مهندس مردوخی در برج سیان به سال 2001 بر میگردد، هنگامیکه معترضان جنبش صلح سبز، پارچهنوشتهای (بنر) در اعتراض به سیاستهای زیست محیطی دولت کانادا از ارتفاع 350 متری آن برج آویزان کردند. چند تن از معترضان برای بر افراشتن پارچه نوشته مجبور شدند تا از بدنه برج صعود کنند، درست مانند صخرهنوردان، با همان مشقت و خطر احتمالی. مهندس مردوخی میگوید، «اگر این اتفاق در جمهوری اسلامی ایران میافتاد، احتمالا معترضان دستگیر و تنبیه میشدند اما در اینجا نکته جالب این بود که پلیس کانادا به شدت نگران سلامتی معترضانی بود که برای برافراشتن بنر از بدنه برج صعود میکردند.» او میافزاید که با مسئولیت خود به معترضان خسته از صعود خطرناک، کمک کرده تا به سلامت به پایین باز گردند.
مهندس جمیل مردوخی در پایان گفت: «من عاشق این مکان (برج سیان) هستم. من بر روی حدود 20 پروژه عمرانی در داخل و خارج از کانادا کار کردهام اما برج مخابراتی CN چیز دیگریست. به سادگی این سازه، نماد معماری کشور کاناداست و شما هرجا که درباره معرفی کانادا تصویری میبینید، عکسی هم از برج سیان مشاهده میکنید.»